انتقال جنین دو مرحله‌ای (Two-Step Embryo Transfer یا Sequential Embryo Transfer) یک روش پیشرفته در درمان ناباروری است که در آن جنین‌ها در دو مرحله جداگانه به رحم منتقل می‌شوند. این روش معمولاً در موارد خاص و با هدف افزایش شانس لانه‌گزینی و بارداری انجام می‌شود. در این مقاله به بررسی فرآیند انتقال جنین 2 مرحله ای، مزایا و معایب آن، و نکات مهمی که باید در نظر گرفته شوند، خواهیم پرداخت.
مفهوم انتقال جنین 2 مرحله ای
انتقال جنین 2 مرحله ای به معنای انتقال جنین به رحم در دو مرحله مختلف است. در این روش، ابتدا یک یا چند جنین در مرحله اولیه توسعه (معمولاً در روز 3 یا 5 پس از لقاح) به رحم منتقل می‌شوند. سپس در مرحله دوم، جنین‌های باقی‌مانده که در آزمایشگاه نگهداری شده‌اند، در زمان مناسب دیگری به رحم منتقل می‌شوند. این روش به زوج‌ها این امکان را می‌دهد که از حداکثر تعداد جنین‌های با کیفیت استفاده کنند و شانس بارداری را افزایش دهند.
مراحل انتقال جنین دو مرحله‌ای
مرحله اول: انتقال جنین در مرحله کلیواژ (روز ۲ یا ۳)
در این مرحله، یک یا دو جنین که در مرحله تقسیم سلولی (کلیواژ) هستند (معمولاً ۴ تا ۸ سلولی) به رحم منتقل می‌شوند.
این انتقال معمولاً در روز دوم یا سوم پس از لقاح انجام می‌شود.
هدف از این مرحله، ایجاد محیطی مناسب در رحم برای حمایت از جنین‌های بعدی است.
مرحله دوم: انتقال جنین در مرحله بلاستوسیست (روز ۵ یا ۶)
در این مرحله، یک یا دو جنین که به مرحله بلاستوسیست رسیده‌اند (مرحله پیشرفته‌تر رشد جنین) به رحم منتقل می‌شوند.
این انتقال معمولاً در روز پنجم یا ششم پس از لقاح انجام می‌شود.
جنین‌های بلاستوسیست شانس بیشتری برای لانه‌گزینی و بارداری موفق دارند.
مزایای انتقال جنین دو مرحله‌ای
افزایش شانس لانه‌گزینی: با انتقال جنین در دو مرحله، محیط رحم برای پذیرش جنین‌ها آماده‌تر می‌شود.
بهینه‌سازی زمان انتقال: انتقال جنین در دو مرحله مختلف ممکن است شانس موفقیت را افزایش دهد.
مناسب برای بیماران خاص: این روش ممکن است برای زنانی که سابقه شکست مکرر در لانه‌گزینی دارند یا کیفیت اندومتر رحم آن‌ها مطلوب نیست، مفید باشد.
معایب و چالش‌های انتقال جنین دو مرحله‌ای
هزینه بیشتر: این روش به دلیل نیاز به دو مرحله انتقال و مراقبت‌های بیشتر، هزینه‌برتر است.
زمان‌بر بودن: نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و زمان بیشتری دارد.
ریسک چندقلوزایی: در صورت انتقال چند جنین، احتمال چندقلوزایی افزایش می‌یابد.
چه افرادی کاندیدای انتقال جنین دو مرحله‌ای هستند؟
این روش معمولاً برای موارد زیر توصیه می‌شود:
زنانی با سابقه شکست مکرر در لانه‌گزینی (RIF).
زنانی با کیفیت اندومتر پایین یا مشکلات رحمی.
زنانی که پاسخ ضعیف به درمان‌های IVF داشته‌اند.
مواردی که کیفیت جنین‌ها متوسط یا پایین است
مراقبت‌های پس از انتقال جنین دو مرحله‌ای
مراقبت‌های پس از انتقال جنین دو مرحله‌ای مشابه مراقبت‌های پس از انتقال جنین معمولی است، اما ممکن است نیاز به دقت بیشتری داشته باشد:
استراحت کافی به ویژه در ۴۸ ساعت اول پس از هر مرحله انتقال.
مصرف داروهای تجویز شده (مانند پروژسترون) طبق دستور پزشک.
پرهیز از فعالیت‌های سنگین و استرس.
پیگیری دقیق و انجام آزمایش‌های لازم (مانند تست بتا اچ‌سی‌جی) برای بررسی بارداری.
نتیجه گیری
انتقال جنین دو مرحله‌ای یک روش تخصصی است که می‌تواند شانس موفقیت بارداری را در برخی از بیماران افزایش دهد. با این حال، این روش برای همه افراد مناسب نیست و باید تحت نظر پزشک متخصص و با توجه به شرایط فردی انجام شود. در صورت توصیه پزشک به این روش، پیروی دقیق از دستورالعمل‌ها و مراقبت‌های پس از انتقال بسیار مهم است.
